شیشه گری دستساز و انواع آن

شیشه گری هنری است که برای خلق آن باید هنرمند در کنار حرارت سخت و طاقت فرسای آتش، عشق و هنر را خلق نماید

از تکنیک‌های ساخت شیشه می‌توان به شیشه‌گری “فوتی”، “دمی- علمی” یا “لمپ ورکینگ” و “همجوشی شیشه” اشاره کرد و از طرفی تراش، حکاکی، نقاشی و معرق شیشه از روش‌های تزیین آن محسوب می‌شود.

شیشه­ گری فوتی قالبی
شیشه­ گری فوتی قالبی هنر ساخت وتهیه ظروف تزیینی و مصرفی با استفاده از خمیر مذاب شیشه است. شیشه جسمی شفاف و شکننده است. هنر شیشه­ گری هنری است که ابتدا شیشه را حرارت می‌دهد تا نرم و نیمه مایع شود. سپس بوسیله ابزار مخصوص یا دمیدن با لوله مخصوص و ابزار ساده دستی اشکال زیبایی را با آن پدید می‌آورد.

روش ساخت شیشه دمی به دو صورت است. در این پست به توضیح مراحل “روش فوتی قالبی” می پردازیم:

ابتدا مقداری از مواد مذاب را با میله دم از کوره داغ برمی دارند.
پس از آماده کردن و دمیدن در مواد برداشته، مقداری مواد را به آن اضافه کرده و گرم می‌کنند.
سپس آن را در قالب قرار می دهند.
در میله ی دم می‌ دمند تا خمیر شیشه شکل قالب را به خود بگیرد.

سپس از میله دم جدا نموده
لبه کار را صاف می‌کنند.
سپس اشیا را به گرمخانه می‌برند.

شیشه گری فوتی

در شیشه‌گری فوتی، استاد کار مواد اولیه شیشه هم‌چون سیلیس، براکس، کربنات، آهک، شوره و … را با هم مخلوط می‌کند. سپس مخلوط را به صورت پودر در آورده و داخل کوره شیشه در دمای حدود 1400 درجه سانتی گراد ذوب می‌کند. در اثر حرارت مواد مذاب شیشه به شکل مایع در می‌آید و آماده کار می‌شود. سپس به‌ وسیله “لوله دم” مقداری مواد مذاب را از دریچه کوره برمی‌دارد و با دمیدن در آن، به شکل حباب که در شیشه‌گری اصطلاحا “قو” نام دارد در می‌آید. دوباره قو را داخل کوره می‌برد و در آن می‌دمد. در نهایت استادکار به وسیله انبر و ابزارهای دیگر به آن شکل می‌دهد و به گرمخانه انتقال می‌دهد تا پس از سرد شدن آماده بسته بندی شود.

شیشه گری دمی – علمی

تکنیک دمی- علمی در مقایسه با سایر تکنیک‌ها شرایط سهل‌تری دارد و فرد بدون نیاز به کوره‌های متعدد شیشه‌گری و کارگاه بزرگ، می‌تواند تنها با یک مشعل و در مکانی کوچک به کار شیشه‌گری بپردازد. در این روش که سال های بسیار دور از ترکیه آمده به دلیل همسایگی و مراودات ایران و ترکیه با یکدیگر، در ایران و به خصوص در آذربایجان‌شرقی و غربی گسترش یافت که با ساخت قطعات ریخته‌گری لوسترها آغاز و سپس برای ساخت مجسمه‌های کوچک شیشه‌ای استفاده شد.

شیشه گری همجوشی

در تکنیک همجوشی شیشه (Fuse Glass) شیشه به دمای ذوب نمی‌رسد بلکه فقط کمی نرم می‌شود و قطعات شیشه بر اثر این حرارت و نرم شدن به یکدیگر متصل می‌شوند.

در این تکنیک هنرمند می‌تواند فرم‌ها و تصاویر مورد نظر خود را بسازد. انواع رنگ‌ها، شیشه‌های رنگی، شیشه‌های بافت‌دار، شیشه‌های کارگاهی موادی هستند تا هنرمند ذهنیات خود را توسط آن‌ها تجسم کند.

تراش شیشه

قدیمی‌ترین روش برای تزیین شیشه تراش روی ان است که به دو طریق حکاکی شیشه با الماسه(فرز) و حکاکی با چرخ مسی اجرا می‌شود. حکاکی با الماسه، با استفاده از نوعی فرزهای دستی که عموما نوک آن‌ها از جنس فولاد الماسه است که در یک نگهدارنده مهار شده است انجام می‌گیرد. هم‌چنین حکاکی با چرخ مسی نوعی تزیین است که از زمان مصریان و رومی‌ها رایج شده‌است. هنرمندان با استفاده از سنگ‌های مخصوصی که درجه سختی آن‌ها بیش از سختی شیشه است به خش انداختن بر روی شیشه می‌پردازند.

گره چینی با شیشه

هنر معرق شیشه (Stein Glass) از روش‌های تزیین شیشه و در واقع هنری اروپایی است ولی در ایران هنری مشابه آن به نام “هنر گره چینی” وجود دارد. گره چینی هنری ایرانی است که که شیشه‌های رنگی خرد شده توسط نوارهای چوبی به یکدیگر متصل می‌شوند و عمدتا طرح‌های هندسی و اسلیمی را شکل می‌دهند که بیشتر در بناهای مذهبی و معماری خانه‌های ایرانی کاربرد دارد.

نقاشی روی شیشه از قرن‌ها در میان ملل مختلف رواج داشته‌است. در این نوع تزیین هنرمندان با استفاده از رنگ و نقاشی‌های متنوع سعی در تزیین ظروف شیشه‌ای داشته‌اند.

 

به دلیل شرایط سخت روشن کردن کوره و نگهداری آن بیشتر کرگاه های شیشه دستساز تعطیل شده اند. تعداد هنرمندان کمی هستند که هنوز این نوع شیشه گری را دنبال می کنند و این موضوع ارزش آن را چند برابر می کند.

نمونه های شیشه گری سنتی و دستساز در وبسایت قابل خرید و سفارش است. گالری شهمیر یکی از کامل ترین مجموعه های شیشه دستساز را در اختیار شما قرار می دهد

همچنین می توانید ایده ها و طرح های خودتان را برای تولید با ما در میان بگذارید با ما در تماس باشید.